Yazı İçeriği

Check up taramasında kişinin öyküsü neden önemli?

Check up’a girmeden önce nelere dikkat edilmeli?

Check-up incelemeleri nasıl yapılır?

Check-up taramalarında koruyucu önlemler

Kimler check up yaptırmalıdır?

Halk arasında ‘genel sağlık taraması’ olarak nitelendirilen check-up, herkesi belli periyotlarda kişisel sağlığını görmesi, hastalıkların erken teşhisi için yapılan fizik muayene ve tetkiklerdir. Check up içeriği genellikle fizik muayene ve kişiye özel tetkiklerden oluşur. Uygulamalarının kapsamı kişiye özel olarak şekillenebilir. Check-up için başvuran kişilerin öyküsünden yola çıkılarak farklı tetkikler yapılabilir ve hastalık riskleri belirlenir. Check-up olarak adlandırılan bu taramalar bütünü, hem herhangi bir şikayeti olmayan kişilerin sağlığını korur hem de hastalık tanısı alanların takibi için gerekli önlemlerin belirlenmesini kolaylaştırır. Check-up için belirli bir yaş sınırı yoktur. Ancak diyabetik, aşırı kilolu ya da obez kişilerin 40 yaşından sonra düzenli olarak check-up yaptırması önerilir.

Check-up kapsamında değerlendirilebilen durumlar: Hipertansiyon, obezite, hiperlipidemi, diyabet, uyku apnesi, akciğer hastalıkları, kalın bağırsak hastalıkları, meme hastalıkları, üregenital sistem hastalıkları, endokrinolojik hastalıklar, solunum ve sindirim sistemi hastalıkları.


Check up taramasında kişinin öyküsü neden önemli?

Check-up dahilinde yalnızca tahlil ve tetkikler değil, kişinin öyküsünü de öğrenmek gerekir. Örneğin kişi aşırı kilolu ve genç yaştaysa, ebeveynleri incelenebilir. Kontroller ve taramalar sonucunda kalıtsal tiroit sorunu ya da beslenme alışkanlığı bozukluğu görülebilir. Eğer kişinin sorunu beslenme alışkanlığındaki bozukluktan kaynaklanıyorsa, herhangi bir tahlile gerek kalmayabilir.

Check up’a girmeden önce nelere dikkat edilmeli?

Check up’a başlamadan önce kişilerin en az 12 saat aç olmaları gerekir. Kişilerin gelirken yanlarına daha önce yaptırdıkları tahlil ve sonuçları da almaları önerilir. Check up taramasından bir gece önce alkol kullanılmaması önerilir. Kişilerin kronik hastalıkları varsa bu hastalıklar ile ilgili ilaçlarını yanlarında getirmeleri önerilir. Böylelikle hangi ilacın ne zaman alınacağı konusunda hekimler tarafından yönlendirme yapılabilir. Check up programında varsa tetkikler için daha rahat kıyafetler giymeleri önerilir.

Check-up incelemeleri nasıl yapılır?

Klasik check-up taramasında, vücuttaki sistemlerin işleyişi değerlendirilir. Tam fiziki muayenenin ardından, kişide bir sorun yoksa başka tetkike gerek olmaz. Genellikle taramalar sırasında kan sayımına bakılır. Çünkü bu sonuçlar kişinin beslenmesi ve bağışıklık durumu hakkında bilgi verir, yorum yapma imkanı tanır. Check-up kapsamında, karaciğer ve böbrek testleri gibi vücudun dolaşım sistemiyle ilgili testlerin de yer alması gerekir. Çünkü bu iki organa yönelik testlerle vücudun fonksiyonları değerlendirilir. Solunum fonksiyonu ise önce akciğerin dinlenmesiyle kontrol edilir. Ardından tarama aracı olarak akciğer filmi çekilir. Ancak sigara içen kişilerde düşük dozlu akciğer tomografisi çekilmesi de gerekebilir. Çünkü kimi zaman akciğer filminde görülmeyen bulgular, tomografide belirlenebilir.

Check-up taramalarında koruyucu önlemler

Check-up uygulamaları, hastalıklara tanı koymanın yanı sıra birtakım koruyucu önlemleri de kapsar. Beslenme alışkanlıklarına yönelik önerilerin kişiye benimsetilmesi de check-up kapsamında yer alır. Üç ana, üç ara öğünden oluşan beslenme alışkanlığı edinilmesi ve haftada en az 3 gün, 20 dakika egzersiz yapılması önerilir. Ayrıca, kişi sigara içiyorsa bu alışkanlığından kurtulmasını sağlayacak çözümler de sunulur.