Hamile kalmadan önce bu 10 öneriyi uygulayın
Bebek sahibi olmaya karar verdiniz… Hayatın belki de en heyecanlı ve bir o kadar da mucizevi sürecine kendinizi hazır hissediyorsunuz. Ancak bu kararınızı bir-iki ay sonraya ertelemeye çalışın. Çünkü kendinizi ne kadar hazır hissederseniz hissedin, bebeğinizin ve sizin sağlığınız için gebelik öncesinde mutlaka yapmanız gereken şeyler var; örneğin sigara kullanıyorsanız hemen bırakmak, jinekolojik muayeneden geçmek ve diş hekimine gitmek gibi. Sağlıklı bir gebelik için her kadının hamilelik öncesinde mutlaka yapması gerekenler…
1. Sigarayı çöpe atın
Hamile kalmaya karar verdiğinizde yapmanız gereken en önemli şeylerden biri; sigarayı bırakmak olmalı. Çünkü her sigarayı içişinizde vücudunuza giren nikotin ve diğer zehirler, hamile kalmadan önce bebeğinizin oluşumunu sağlayacak olan yumurtanızın DNA’sına zarar verir. Gebelikte devam ettiğiniz takdirde ise zehir, bebeğinize giden damarlardaki kan akımının bozulmasına, bunun sonucunda bebeğinizin düşük doğum ağırlıklı olmasına, doğumsal sakatlık riskinin artmasına ve en önemlisi ‘ani bebek ölümü’ diye adlandırılan duruma davetiye çıkarır.
2. Alkolü bırakın
Gebeliğiniz planlıysa alkol alımını tümüyle kesmeniz de çok önemli. Çünkü gebelik döneminde az miktar alkol alan annelerin bebeklerinde bile düşük doğum ağırlığı ve gelişme geriliği görülebilir. Günlük alınan alkol miktarı fazla ise bebeklerde gelişme geriliği, zeka geriliği, iskelet sistemine ait bozukluklar, kalp, karaciğer ve üreme sistemine ait problemler ortaya çıkabilir.
3. Beslenmenize dikkat edin
- Hamilelik öncesinden itibaren temel besin gruplarının tümünden her gün almaya ve günde 3 öğün beslenmeye özen gösterin. Kurutulmuş gıdalar da tüketin.
- Karbonhidrat enerji için gerekli olsa da fazlası yağ olarak depolandığı için fazla tüketmeyin.
- Akdeniz mutfağını benimseyin. Bu modele bol miktarda et ekleyin.
- Dikkatli yemeniz gerekenler ise kilo yapmaları nedeniyle; ekmek, pilav, makarna, hamur tatlıları, mantı, börek, kuruyemiş ve çikolata olmalı.
- Kalsiyum, demir ve folik asit gibi önemli vitamin ve mineralleri içeren besinlerden yeterli miktarlarda almayı ihmal etmeyin.
- Toksoplazma enfeksiyonu geçirmediyseniz hamile kalmadan 3-4 ay öncesinden itibaren çiğ et yememeniz de çok önemli.
- Vejetaryen iseniz hamilelik öncesinde mutlaka protein alımını artırın ve vitamin takviyesine başlayın.
4. Demir eksikliği varsa tedavi olun
Demir eksikliği kadınların çoğunda görülen önemli bir sağlık sorunu. Hamilelik öncesinde fazla yakınmaya neden olmadığı durumlarda bile halsizlik, yorgunluk, çarpıntı gibi sorunlar hamilelikle beraber artar. Ayrıca demir eksikliği anemiye (kansızlığa) de yol açabilir. Bunun sonucunda da bebekte gelişme geriliği, annede de çarpıntı, yorgunluk, doğum sonrası kansızlık gelişebilir. Hamilelik öncesinde demir eksikliği belirlendiği takdirde tedavinizi kesinlikle ihmal etmeyin.
5. Folik asit takviyesi alın
Bebeklerde en sık rastlanan sakatlığı, ‘nöral tüp defektleri’ denilen grup oluşturur. Beyinden kuyruk sokumuna kadar olan bölgedeki sorunlardan oluşan bu problem folik asit eksikliğiyle çok ilintilidir. Buradaki kritik nokta; folik asit alımının hamileliğin oluşumundan önce alınması gerektiği. Hamilelikten önceki 3 aylık dönemden itibaren günde 400 mikrogram alınan folik asit takviyesi, nöral tüp bozukluklarının oluşmasını önler. Folik asit narenciyede, yeşil yapraklı sebzelerde, fındık, badem ve baklagillerde bulunur. Hamilelik öncesi dönemden itibaren doğal besinlerle alacağınız folik asit yanında 400 mg folik asit içeren multivitaminler veya folik asit tabletleri kullanmayı ihmal etmeyin.
6. Hemen tartılın
Hamilelik öncesi ideal kilodan uzak olmak veya hamilelik sürecinde hızla kilo almak da risk oluşturur. Fazla kilolar; hamileliğe bağlı gelişen yüksek tansiyon, hamilelikte ortaya çıkan diyabet hastalığı gibi son derece ciddi sorunların doğmasına neden olabilir. Ayrıca hamilelikte karın ağrısı, bel ağrısı, yorgunluk, nefes alamama, çarpıntı hissinin olması gibi sorunların daha çok hissedilmesine ve vajinal doğum yapacak olan kadınlarda doğumun zor geçmesine yol açabilir.
7. İlaç almadan önce doktorunuza danışın
Hamilelik öncesinde ve hamilelik döneminde reçeteli veya reçetesiz satılan tüm ilaçları kullanmadan önce mutlaka hekiminize danışın. Çünkü hiçbir yan etkisi olmayan ilaçlar bile hamilelik döneminde kullanıldığında gelişmekte olan bebeğe zarar verebilir. “Hamilelikte ilaç kullanılmamalıdır” cümlesi ne kadar yanlışsa “Hamilelikte ilaç kullanılır” cümlesi de o kadar yanlıştır. Hekimler hangi ilaçların kullanılabilir olduğunu, bebeğiniz için risk taşıyıp taşımadığını bilirler. Size “Kullanın” dedikleri ilaçların bebeğiniz için güvenli olduğunu bilin.
8. Jinekolojik muayeneden geçin
Üreme organlarının durumu ve hastalıkları hamileliği doğrudan etkiler. Örneğin hamilelik öncesi saptandığında basitçe çözümlenebilen yumurtalık kisti, hamilelikte sorun olur. Rahme ait bazı bozuklukların da (miyomlar, polipler gibi) hamilelik öncesi saptanması önemli. Bu nedenle hamilelik öncesinde jinekolojik muayeneden geçmeniz büyük önem taşır. Yapılan kontrolde Hepatit B, toksoplazma ve rubella gibi enfeksiyonların değerlendirilebilmesi için gerekli örnekler alınarak testler de yapılır.
9. Diş tedavinizi yaptırın
Gebelik sürecinde asıl etkili hormon olan ‘progesteron’ diş etlerinde hipertrofi, yani çekilme ve kalınlaşma yapar. Progesteron olmasa gebelik devam etmez, dolayısıyla bu hormonu baskılamak doğru değil. Fakat gebelik öncesinde var olan küçük enfeksiyon odaklarının yok edilmesi ve diş eti bakımının yapılması, bu süreçte diş sağlığı sorunlarınızı en aza indirir.
10. Sağlık kontrolünü unutmayın
Gebeliği ‘yüksek riskli gebelik’ durumuna getiren en önemli nedenlerden birini sistemik hastalıklar oluşturur. Sistemik bir sağlık sorununuzun olmaması sizi doğuma kadar çok rahat bir dönemin beklediğini gösterirken, var olan ancak saptanmayan ve gebelik sürecinde ortaya çıkacak bir sorun ise gebeliğinizi ve bebeğinizi ciddi tehdit altına sokabilir. Bu nedenle gebelikten önce mutlaka sizin ve ailenizin sağlık geçmişi sorgulanmalı, tam muayene diye adlandırılan fizik muayene ve tam kan–idrar tahlilleri yapılmalı.
