Hamilelik psikolojisini nasıl olur?
Anne adayları hamilelik sürecini öğrendiği andan itibaren birçok duygu ve düşünceyi aynı anda hissetmeye başlıyor. Başta önemli ölçüde hormonal değişimlerin etkisi, sonrasında ise süreç ve sonrası ile ilgili kaygılar, anne adayını daha hassas bir dönemin içerisine sokar. Anne olma düşüncesi birçok kadında kendini gerçekleştirme sürecinin önemli bir parçası. Buna sahip olacağını düşünen anne adayı sonsuz bir mutluluk ve coşku yaşarken, tüm sürecin belirsizliği, hamileliğin yolunda geçip geçmeyeceği, bebeğini sağlıkla kucağına alıp alamayacağı, ona yetip yetemeyeceği, “iyi anne” kavramını doldurup dolduramayacağı düşünceleri ile yoğun bir kaygı da yaşamaya başlar. Etraflarında, yakınlarında yaşamış dahi olsalar, hamilelik sürecinin anne adaylarında zaman zaman ölüm fikrine dair kaygıları yoğunlaştıran bir sürece dönüştüğü de görülebilir.
Her anne adayının tepkisi farklı olabilir
Her annenin hamilelik sürecini kabullenmesi ve buna bağlı verdiği tepkiler değişebilir. Çünkü hamilelikte fizyolojik ve psikolojik olarak iki boyut yaşanır. Dünyaya bir bebek getirmenin yanı sıra ilk kez gebelik yaşanıyorsa dünyaya aynı anda bir de anne-baba gelir. Kadının, eşinin, evliliğin, hayatın dinamiğinde değişiklikler olur. Tüm bu değişim sürecine dair verilen tepkilerde ve kabullenme sürecinde kişilik özelliklerinin etkisi de çok önemli. Kimi kadın anne olacağını öğrendiği andan itibaren o kimliğe bürünür ve giyiminden yaşam alışkanlıklarına kadar her şeyi hemen o formatta değiştirir. Kimi kadınsa daha temkinli kalarak süreçle beraber bu kimliğe yönelik yavaş değişimlerde bulunur.
Hormonlar psikolojiyi etkiler
Hamilelik sürecinde tüm anne adaylarının bedeninde, yeni tanıştığı annelik kavramına dair düşüncelerinde, hormonların etkisine bağlı olarak psikolojisinde değişimler ortaya çıkar. Bu değişimlerin neler olabileceğine dair önceden bilgi sahibi olmak ise anne adayını hamilelik sürecinde rahatlatabilir. Tüm sürece eşlik edecek olan mutluluk, heyecan, yeni role alışma sürecinin keyfi, bebeğe dair planlar yapma, duygusal değişim ve gelişim gösterme gibi olumlu duyguların yanı sıra bazı anne adayları kimi zaman psikolojisini olumsuz etkileyen şu duygulara da kapılabilir:
- Hayat/ölüm kavramlarının sorgulanması ve bunlara dair kaygı duyma
- Bedensel değişimlere dair memnuniyetsizliğin yarattığı kaygı
- Evliliğin dinamiğinin nasıl olacağına dair kaygı
- Hormonal değişimlere bağlı ani ağlamalar, huzursuzluk, gerginlik hisleri, ilgi isteği
- Hamilelik sürecinin belirsizliğinin yarattığı kaygı
- Bebeğin dünyaya gelişinden sonra hayat rutininin ne kadar değişeceğine dair endişe
- Hazır olup olmamaya dair düşüncelerin yarattığı kaygılı duygu durumu
- Özellikle ilk aylar bebeğin hareketlerini hissedilemediğinden daha pessimist düşüncelere sahip olma daha yoğun kaygı yaşama
Anne adaylarına tavsiyeler
- Bu duygular, zaman zaman her anne adayında görülebilir. Hamilelikte hormonal faktörler de devreye girdiğinden duygu durumundaki değişimler gayet olağan olur. Olumsuz duygulardan kurtulmak için anne adaylarına şu tavsiyeler verilir:
- Aksini gerektirecek riskli bir durum olmadığı sürece negatif düşüncelerinize odaklanmamaya, pozitif olanlara yoğunlaşmaya çalışın.
- Duygularınızı gizlemeyin. Özellikle de eşinizle paylaşın. O da hayatta yeni bir rol üstlenir ve benzer kaygılara sahip olması muhtemel.
- Hamilelik sürecinde hayatınızda, taşınmak, iş değiştirmek gibi majör değişimlere girmekten kaçının.
- “Anne şöyle olmalı, hamilelikte böyle davranılmalı” gibi düşüncelere kendinizi sıkıştırmayın. Doktorunuzun hamileliğinize uygun görmediği şeyler hariç yaşamınızın rutinini, dinamiğini bozmamaya çalışın.
- Mükemmel anne olma düşüncesi yerine yeterli bir anne olma düşüncesine odaklanın. Kaygınızı azaltır.
- Sosyal destek ağınızdan uzaklaşmayın. Sevdiklerinize bol bol vakit ayırmaya özen gösterin.
- Gün ışığından faydalanmaya özen gösterin.
- Hamilelik sürecine dair kötü hikayelerin anlatıldığı ortamlardan, kişilerden uzak durun. Olabilecek kötü şeyleri kitaplardan, internetten araştırmayın.
- Kadın doğum hekiminizle tüm kaygılarınızı paylaşın, tıbbi sürece dair soru işaretiniz kalmasın.
- Beden değişimlerine dair duyduğunuz kaygılarda unutmayın ki bu süreç geçici. Doğum sonrası eskisi gibi olabileceğiniz düşüncesine odaklanın.
- Gebeliğin son zamanlarında doğum sürecinin planlamasını yapın. Hazırlıklı olmak her zaman daha iyi hissettirecek güçlük çekiyor, hamileliğiniz sırf kaygılı ve mutsuz bir süreç haline geldiyse mutlaka bir uzmandan destek alın.
