Yazı İçeriği

Akrabalar arasında vitiligo olasılığı yüksek

Vitiligo neden olur?

Vitiligo belirtileri

Vitiligo nasıl teşhis edilir?

Vitiligo tedavisi

Vitiligo hastalığı tedavisinde erken tanı başarıyı artırır

Vitiligo tedavisinden sonra güneşe fazla maruz kalmayın

Vitiligo nedir?

Vitiligo nedir? Vitiligo, deride süt beyazı lekelerle görülen kronik seyirli bir cilt hastalığıdır. Hastalık pigment üreten hücrelerin (melanosit ) sayı ve işlev kaybına uğraması sonucu meydana gelir. Hastalığın bulaşıcı özelliği yoktur. Tahriş, travma ve güneş yanığı olan cilt alanlarında da bu beyaz lekeler oluşabilir, vitiligonun bu özelliğine 'köbner fenomeni' denir. Vitiligo, en çok genç erişkinlerde görülür. Hastaların yaklaşık yarısı 20 yaş altındadır. Kızlarda daha sık rastlanır. Vitiligosu olan bir çocuğun, ailesinde de aynı hastalık yüzde 35 oranında görülür.


Akrabalar arasında vitiligo olasılığı yüksek

Vitiligo hastalığının tüm dünyada görülme sıklığı, yaklaşık yüzde 0.4-4 arasındadır. Yapılan araştırmalarda vitiligonun Türkiye’de görülme oranı ise yüzde 0.15-0.32'dir. Ayrıca Türkiye’de birinci derece akrabalar arasında vitiligo görülme sıklığı da yaklaşık yüzde 11.5’tir.

Vitiligo neden olur?

Vitiligonun nedenleri günümüzde halen tam olarak bilinmemektedir. Ancak neden olan etkenler arasında en başta genetik, bilinmeyen bir nedenle bağışıklık sisteminin kendi renk hücrelerini yok etmesi (otoimmün), sinir sistemi ve hücrelerin kendi kendini yok etmesi gibi bazı hipotezler üzerinde durulmaktadır. Vitiligonun ruhsal ve fiziksel bir travmayı takip etmesi veya kaza, hastalık gibi bir stres sonrası ortaya çıkması da sık rastlanan bir durumdur. Güneş, basınç, ısı gibi fiziksel travmalar sonucunda da vitiligo başlayabilir ya da yeni deri lezyonları ortaya çıkabilir. Vücudun güneş gören yerlerinde daha sık görülmesi de etken sayılabilir.

Vitiligo belirtileri

Vitiligo hastalığında; sıklıkla yüz, eller, göğüs uçları, koltuk altları, göbek, kalça, kasık, dizler, genital alan ve makat çevresinde beyaz lekeler oluşur. Yüz bölgesinde ise göz ve ağız çevresi ilk yerleştiği alanlardır. Ciltte vitiligonun olduğu alanlardaki kıllar sıklıkla beyazlaşır. Stres, sistemik hastalıklar veya güneş yanığı gibi fiziksel bir travma da vitiligoya neden olabilir. Hastalar genellikle bahar sonu ve yaz başında lekeleri farkeder. Bunun nedeni ise normal derinin güneşe maruz kalınca koyulaşmaya başlamasıdır, ancak renk üreten hücreleri içermeyen vitiligo alanları belirginleşir ve ortaya çıkar. Beyaz alanlarda güneş yanığı da çok kolay gelişir, daha çabuk pembeleşir.

Vitiligo nasıl teşhis edilir?

Vitiligo teşhisinde hasta genellikle kendisi ya da çevresindeki kişilerin cildindeki beyaz renk oluşumlarını farketmesiyle ortaya çıkar. Çoğu zaman muayene sırasındaki gözlemle de tanı konabilir. Ancak emin olunamadığında doktor gözetiminde, lekelere karanlık bir odada wood lambası ile bakılır. Bu ışıkla vitiligo alanları gözlemlenir ve tanı kolaylaşır. Buna rağmen tanı konulamazsa vitiligo oluşan bölgeden 2-3 mm'lik bir cilt parçası alınarak laboratuvarda incelenebilir. Vitiligo teşhis edildiğinde çoğu zaman hastanın morali bozulmakta ve kozmetik kaygı ön plana çıkmaktadır. Dolayısıyla durum hastaya, uygun bir dille anlatılmalı ve kişi rahatlatılmalıdır.

Vitiligo tedavisi

Vitiligo tedavisinde hastanın yaşı ve beklentileri, psikolojik durumu, sosyo-ekonomik düzeyi, hastalığın yerleşim yeri ve süresine göre uygun yöntemler seçilmelidir. Vitiligonun kesin bir tedavi yöntemi henüz yoktur. Bazen hastanın lezyonları kendiliğinden de gerileyebilir (yaklaşık yüzde 15-25). Tedavi şansı ise yüz lezyonlarında daha yüksektir, uç noktalara gittikçe başarı şansı genellikle azalır (el parmakları, ayak, genital gibi). Tedavide öncelikle hastanın kaygıları giderilmeli, tiroit, vitamin B12, folik asit, kan şekeri ve diğer otoimmün hastalıklar açısından gerekli testleri yapılmalı ve başka bir sağlık problemi varsa ek bir tedavi ile giderilmelidir.

Vitiligo hastalığı tedavisinde erken tanı başarıyı artırır

Vitiligoda tedavisi ne kadar erken başlarsa başarı şansı da o kadar artar. Erken dönemde lezyonlar sınırlı alanlarda ise kremler, daha geniş alanlarda ise ultraviyole tedavileri ve sistemik ilaçlar kullanılır. Özellikle ilk bir yılda tedavi şansı daha yüksektir. Eski oluşmuş olan lezyonlarda da cerrahi tedaviler tercih edilir.

Vitiligo tedavisinden sonra güneşe fazla maruz kalmayın

Vitiligo tedavisinden sonra kişi, cildini aşırı güneşten ve travmadan korumalıdır. Dermatoloğunun uygun gördüğü sürelerle kontrollerini yaptırmalıdır. Hastanın, lazer, lazer epilasyon ve sir ağda gibi tahriş ve yara yapabilen durumlarda doktoruna danışması önerilir.