D vitamini eksikliğine dikkat
Araştırmalar D vitaminin bazı sistemik hastalıklar ve kanser türlerinde de yararlı etkileri olduğu ortaya koyuyor. D vitaminin başlıca kaynağı güneş ışınlarıdır. Güneşlenme ile günlük gereksinimin yüzde 80'inin civarında karşılanabilir. Özellikle Mart-Ekim ayları arası D vitamini açısından en etkin dönemdir. Bu aylarda koruma kremi kullanmadan her gün 10-–15 dakika güneşlenmek gerekir. Mart-Ekim arası, özellikle güneş ışınlarını dik geldiği 11.00 -– 15.00 arasındaki saatler D vitaminin dönüşümü için en etkili dönem. Ancak bu saatler cilt kanseri için de en riskli saatlerdir. Bu nedenle sadece 10-15 dakikalığına, koruma kremi kullanmadan, diz ve dirseklerden aşağısını güneşlendirmek yeterlidir. Ayrıca esmer kişilerde D vitamini sentezi sarışınlara göre daha yavaştır. Bu nedenle esmer kişilerin cilt özelliklerinden ötürü sarışınlardan 3-6 kat daha fazla güneşte kalmaları gerekir.
D vitamininin yararları
D vitamini, kalsiyum ve fosfor metabolizmasını düzenler, kalsiyumla birlikte kemik ve dişleri güçlendirir. Hücrelerin büyümesinde ve kas ile sinir sistemlerinin düzenli işlevinde önemli rol oynar. Ayrıca kan basıncının düzenlenmesinde ve bağışıklık sisteminin güçlenmesinde de önemli görevleri vardır. Son yıllardaki araştırmalar, D vitamininin kalın bağırsak, kemik, deri, kolon ve meme kanserinde de koruyucu etkisi olduğunu ortaya çıkartıyor.
D vitamini eksikliği belirtileri
D vitamini eksikliği kemik ve kas güçsüzlüğüne sebep olur. Ayrıca halsizlik ve terlemeye de sık rastlanır. Kemik erimesi hızlanır. D vitamini eksikliği fazla olduğunda 2 önemli klinik tablo karşımıza çıkar.
Raşitizm: Çocuklarda D vitamini eksikliği ile oluşan hastalık. Çarpık bacaklar, kemik veya eklem yerlerinde deformasyonlar, diş gelişiminde gerilik, kaslarda zayıflık, yorgunluk, bitkinlik görülür.
Osteomalazi: Yetişkinlerde D vitamini eksikliği ile oluşan hastalık. Kaburga kemiklerinde, omurganın alt kısmında, leğen kemiğinde, bacaklarda ağrı, kas zayıflığı ve spazmları, çabuk kırılan kemikler şeklinde klinik belirti verir
Kimler D vitamini takviyesi almalı?
D vitamini takviyesi alması gereken kişiler ise; 0-24 aya arası çocuklar, adolesan yaş grubu, doğurganlık çağındaki kadınlar, gebe ve emzikli kadınlar, postmenapozal dönemdeki kadınlar, 50 yaş üstündekiler, güneş görmeyenler (ofis çalışanları ve kapalı giyinenler), bağırsaklardan yağ emilimi bozuk hastalar, karaciğer hastalığı, kronik böbrek yetmezliği olanlarla mide ameliyatı geçirenler, osteoporozlu hastalar, obezite sorunu olanlar, antiepileptik, glukokortikoid ve antifungal (mantar ilacı) ilaç kullanan hastalar.
D vitamini hassas testlerle kolaylıkla ölçülebilir. Bu nedenle eksikliği düşünüldüğünde veya risk grubu olanlarda yılda bir kez D vitamini ölçtürülmesi gerekir.
